Paul de Man

(1919–1983)

Jedna z głównych postaci amerykańskiej krytyki literackiej, teorii literatury, a także i filozofii, choć twierdził, że jest tylko filologiem. Niemal od początku, a zwłaszcza po zetknięciu się z pismami Nowej Krytyki, interesował go sam akt lektury tekstu, który nie jest operacją neutralną, lecz konstruowaniem determinowanym przez retorykę. Skupia się głównie na strategii samego tekstu i pewnych – nie zawsze wprost wyrażanych – założeniach dotyczących struktury i funkcji języka oraz śledzi konsekwencję, jakie założenia takie niosą w formułowaniu i rozstrzyganiu problemów teoretyczno-literackich i filozoficznych. Jego pisma są jedynym w swoim rodzaju świadectwem ścisłej, rygorystycznej lektury, prowadzącej często do odsłonięcia nieredukowalnych aporii, maskowanych w imię koherencji tekstu. To wysoko postawiona poprzeczka i konieczny punkt odniesienia dla wszelkiego dyskursu teoretyczno-krytycznego.