Tove Jansson

(1914–2001) 

Pisarka fińska tworząca w języku szwedzkim, malarka. Pochodzi z rodziny o artystycznych tradycjach, ojciec jej był rzeźbiarzem, a matka grafikiem. Wykształcenie zdobyła na trzech prestiżowych uczelniach plastycznych: Konstfackskolan w Sztokholmie, Mĺalarskolan w Helsinkach i w Ecole d’Adrien Holy w Paryżu. Działalność artystyczną rozpoczynała w latach 30. jako autorka rysunków i karykatur umieszczanych w fińskiej prasie. 

Jako pisarka i ilustratorka zadebiutowała w 1945 roku opowiadaniem dla dzieci Smĺtrollen och den stora översvämningen. Światową sławę przyniosła Jansson powieść W dolinie Muminków (1948), która zapoczątkowała cały cykl opowieści o dziwnych stworkach: Lato Muminków (1954), Zima Muminków (1957), Opowiadania z Doliny Muminków (1962), Tatuś Muminka i morze (1965), Kometa nad Doliną Muminków (1968), Dolina Muminków w listopadzie (1970). Powieści, ilustrowane przez samą Jansson, nawiązywały do skandynawskiego folkloru, a przygody Muminków były groteskowym odzwierciedleniem świata ludzi. Stały się też kanwą dla licznych filmów animowanych dla dzieci o przygodach sympatycznych, refleksyjnych troli. Ponadto autorka powieści dla dorosłych: Bildhuggarens dotter (1968), Lato (1972), Miasto słońca (1974), opowiadań Lyssnerskan (1971), Dockskĺpet (1978), Kamienne pole (1984). Swoimi ilustracjami Janssson ozdobiła m.in. Hobbita J.R.R. Tolkiena (1962) i Alicję w krainie czarów L. Carrolla (1966). 

[źródło: Słownik Encyklopedyczny. Literatura Powszechna, wyd. Europa, Wrocław 1999]