Piotr Demianowicz Uspienski

Urodził się w Moskwie w 1878 roku. Zdobył matematyczne wykształcenie. W kręgu jego zainteresowań, poza matematyką i przyrodoznawstwem, znajdowała się także poezja i malarstwo. Na początku XX wieku współpracował jako dziennikarz z „lewymi” wydawnictwami. Jednak nie interesowały go rewolucyjne organizacje. Duchowe poszukiwania Uspienskiego są związane z podróżami do Europy Zachodniej, gdzie spotyka się z zagadnieniami „wyższych wymiarów”, które wówczas nie interesowały nauki. Od 1907 roku zajmuje się poważnie naukami ezoterycznymi, szukającymi wewnętrznych związków pomiędzy różnymi zjawiskami. Zaznajamia się z europejskim okultyzmem i teozoficzną nauką. Podróże na Wschód pozwalają mu poznać hinduizm i jogę. Pisze szereg książek, ale sumę jego refleksji stanowi praca Tertium organum. Klucz do zagadek świata wydana w 1911 roku. W 1915 roku spotyka Georgija Iwanowicza Gurdżijewa. To spotkanie określiło główny trzon duchowych poszukiwań Uspienskiego. Spotkania z nim opisał w pośmiertnie wydanej pracy W poszukiwaniu cudownego. Gurdżijew – Uspienski to interesujący przykład relacji nauczyciel – uczeń. Uspieniski, przyjmując idee Gurdżijewa, nie rezygnuje z europejskiego podejścia do zjawisk niepojętych. Przyjmuje postawę racjonalisty. Zerwanie z Gurdżijewem następuje w 1924 roku. Gurdżijew przestał się przyznawać do swojego ucznia, Uspienski zawsze uważał się za jego spadkobiercę. Piotr Demianowicz Uspienski umiera w 1947 roku. Gurdżijew w 1949. W Polsce ukazała się książka Gurdżijewa Spotkania z wybitnymi ludźmi (Wydawnictwo Pusty Obłok 1994) oraz P.D.Uspienskiego Fragmenty nieznanego nauczania (Wydawnictwo Pusty Obłok 1991).