Szukaj
Kwiecień 2021
Wiersze znad palety. Twórczość poetycka artystów polskich XIX i XX wieku — audycja „Literackie witaminy”, Drugi Program Polskiego Radia, 04.2021
„Między nami zwierzętami” Augustyniak to medytacja nad szczególną wspólnotą ludzi i zwierząt, istot niesionych przez jeden strumień życia, lecz tak różnie się w nim lokujących. Także o niesprawiedliwości, jaką fundujemy sobie wzajemnie, gwałcąc zasady owej wspólnoty.
1. „Między nami” to fraza szczególna. Zakłada rodzaj bliskości i zażyłości, którym patronuje zaufanie. Gdy mówię komuś coś „tylko między nami”, zastrzegam, że mówię to tylko jej lub jemu i chcę, by tak pozostało. Niekiedy to „między nami” może brzmieć niemal konspiracyjnie, jakby wiązała mnie z nią lub z nim jakaś tajemnica. Tak czy inaczej, coś, co „między nami”, musi być czymś ważnym, co zostaje powierzone naszej trosce i uwadze. Ale chodzi także jeszcze o coś innego, mianowicie o to, co między nami, a zatem o to, co nas łączy, co sprawia, że tworzymy - a przynajmniej zakładamy, że tworzymy - jakąś spójną całość. Gdyby między nami nic nie było, nie moglibyśmy sobie powierzyć niczego ważnego, bowiem każde z nas pozostawałoby, niczym monada, w swoim zamkniętym świecie.
Między nami zwierzętami — Prof. Tadeusz Sławek, Gazeta Wyborcza, 04.2021
Jeszcze do niedawna: na tle biblioteki, z papierosem, poważnym, a nawet pochmurnym wyrazem twarzy. Tak pokazywali się pisarze i pisarki, reprezentując nie tylko siebie, ale i pewne wartości, takie jak intelekt (biblioteka), lekceważenie zdrowia i mieszczańskich ideałów (papieros) oraz zaangażowanie w najboleśniejsze dramaty egzystencji (powaga). Portret pisarza to nie tyle twarz zatrzymana na zdjęciu, ile tożsamość stworzona, by dopełnić dzieła, by wykreować jak najpełniejszy obraz, w którym osobowość autora i treść książki współgrałyby ze sobą harmonijnie. Taka rozpoznawalność zamienia się jednak łatwo w mit, z którego niejednokrotnie trudno się autorowi wyzwolić. I właśnie ten mit stanowi nośnik wiecznej sławy. Współcześnie, zwłaszcza w popularnych mediach, autorzy wydają się przede wszystkim sympatyczni i zwyczajni. Pisarzy raczej oswaja się, niż podkreśla ich inność, nie wypada się już ekscytować aktem twórczym jako czymś niezwykłym, tajemniczym, wymagającym. Pewnie nie byłoby w tym nic interesującego, gdyby wizerunki pisarzy nie świadczyły także o tym, jaki mamy stosunek do samej literatury.
Ikonografia autora – Aldona Kopkiewicz, Miesięcznik Znak, 04.2021
„I jeszcze dodajmy do tego kwestię patosu. Jarema przekonuje, że jednym z podstawowych polskich problemów jest brak humoru, dystansu do samych siebie, za to dominuje patos, zobowiązanie do śmiertelnej powagi i pompatycznych form. Zamiast potrzeby poznania tego, co odmienne, pojawia się odgórne zobowiązanie do szanowania różnych ludzi, obiektów i wartości. Ale to nie może być żywe odczucie, jeśli nie wynika ze zrozumienia. Puste formuły nie wytwarzają żadnych autentycznych relacji, zamiast tego jest obojętność, opór albo wręcz wrogość.
Jarema uznawała, że artyści tak powinni projektować doświadczenie ze sztuką, by ona uczyła otwartości, otwierała na przepływy, na reakcje wobec odmienności i powodowała, że stajemy się elastyczni w różnych relacjach. Sztuka jako remedium na nieustający ścisk dupy – i taki argument niegdyś padł w korespondencji Jaremianki.” — mówi Agnieszka Dauksza.
Maria Jarema: wymyślić sztukę na nowo — rozmawiał Mike Urbaniak, Gazeta.pl, 04.2021
Augustyniak śledzi Ewangelie, rozkłada ją na warstwy i widzi to co podane na tacy, że Królestwo Boga jest w każdym, czy się nawrócił, czy nie, czy grzeszy, czy jest prawy, czy żyje wstrzemięźliwie, czy oddaje się rozpuście, czy kłamie, czy mówi prawdę, czy chodzi do kościoła, czy jest antyklerykałem i ateistą, czy głosuje na prawicę, czy na lewicę. Żeby mieć dostęp do Królestwa, nie potrzebujemy ani księdza, ani rabina. Dlatego można powiedzieć, że Jezus dziś podważa chrześcijaństwo, tak samo jak dwa tysiące lat temu judaizm.
więcej >>
Jezus Niechrystus — Jacek Górecki, ElleMan, 04.2021
7 kwietnia w programie „Godzina bez fikcji” odbyła się rozmowa o architekturze i nie tylko. Czego możemy nauczyć się z historii planowania miast po to, by żyło nam się w przyszłości lepiej? Na te i inne pytania odpowiedzi szukał Wojtek Szot. Jego gościem był Łukasz Bugalski, autor książki „Planty, promenady, ringi. Śródmiejskie założenia pierścieniowe Gdańska, Poznania, Wrocławia i Krakowa” .
Planty, promenady, ringi. Śródmiejskie założenia pierścieniowe Gdańska, Poznania, Wrocławia i Krakowa – Wojtek Szot, Reset Obywatelski, 04.2021
Marzec 2021
Program emitowany na antenie TVP Kultura prezentuje przegląd najważniejszych wydarzeń kulturalnych. Podróż po wystawach, kinach, teatrach, a także rozmowy i opinie czołowych postaci ze świata kultury. Dziennikarka Anna Jankowska, mówi o tym, czego po wydanej przez nas książce może spodziewać się Czytelnik. (7:48)
Róża losu. Eseje wybrane – Anna Jankowska, program „Informacje kulturalne”, 03.2021
„Jezus mówi — możecie być wolni, królestwo życia jest w was. A Kościół dodaje: ale pod warunkiem, że będziecie nam posłuszni”. Rozmowa z Piotrem Augustyniakiem, filozofem, dramaturgiem i byłym dominikaninem.
Jezus Niechrystus – rozmawiała Violetta Szostak, Magazyn Wyborczej „Wolna Sobota”, 03.2021
Miron Białoszewski to nie tylko nadal fascynujący pisarz, ale także jedna z ikon rodzimego ruchu LGBT. Jego twórczość czy biografię można wciąż odkrywać i interpretować na nowo. Udowadniają to twórcy pierwszego tomu „MiroFora” – publikacji poświęconej właśnie Białoszewskiemu i jego literackiej spuściźnie.
MiroFor 2020 / tom 1: „Ewr kąplet”? – Michał Paweł Urbaniak, Magazyn Replika, 03.2021
Od czasów Sokratesa wiadomo, że wszystko, co najważniejsze, dzieje się w rozmowie. Także filozofia najpełniej się w niej przejawia. Rozmowa filozoficzna nie zna żadnych dogmatów i żadnego tabu. A na uwadze ma… całość istnienia. Tomasz Stawiszyński wraz z prof. Piotrem Augustyniakiem starają się uchwycić tę całość, a następnie podzielić się nią z Państwem. Padają pytania o to, jak można zredefiniować religię i religijność oraz o to, czy Jezus był filozofem. Ale nie tylko!
Jezus Niechrystus – Tomasz Stawiszyński, prowadzący audycję „Godzina Filozofów” w Radio TOK FM, 03.2021
Lektura cudzej korespondencji to specyficzne zajęcie. Niektórzy czerpią przyjemność z zaglądania w życie obcych osób, dla innych to doskonała okazja do lepszego poznania danego okresu w historii. Są też tacy, którzy z takiego dialogu łowią nazwiska, książki i zdarzenia, którym warto przyjrzeć się bliżej. Powodów, by czytać listy, jest więc wiele, choć oczywiście nie każda tego typu pozycja jest wartościowa. Korespondencja między Albertem Camusem a Nicolą Chiaromontem, pisana w latach 1944–1959, z całą pewnością dostarcza wiele materiału do przemyśleń.
Korespondencja 1945–1959 – Michał Smyk, OpętaniCzytaniem.pl, 03.2021
Czy możliwe jest dziś dotarcie do sposobu myślenia i wrażliwości Jezusa?
Co pozostało z jego impulsu w tradycji chrześcijańskiej?
Jak postrzegalibyśmy jego postać, gdyby nie opowieść o jego krzyżowej ofierze i zmartwychwstaniu?
Czym jest impuls Jezus postrzegany poza doktryną i wiarą Kościoła?
Czy mógłby być on inspiracją dla budowy nowoczesnego świata wolności, równości i braterstwa?
Na te i inne pytanie szukano odpowiedzi w trakcie spotkania online pt. „Za kogo ludzie mnie uważają?”.
Rozmowa wokół książki „Jezus Niechrystus” jest jej oficjalną premierą.
więcej >>
Jezus Niechrystus – o książce rozmawiają: prof. Piotr Augustyniak (autor) z dr Joanną Barcik, dr Sebastianem Dudą i prof. Tomaszem Polakiem. Moderuje dr Dominika Kozłowska; Festiwal Nowe Epifanie, 03.2021
Istnieje pewien szczególny zbieg w greckim słowie axios, od którego bierze nazwę ważna część filozofii - aksjologia, nauka o wartościach. Zgodnie z tym starym zszyciem znaczeń, dziś -co nie bez znaczenia- nierzadko zapomnianym, axios to nie tylko coś wartościowego, ale też coś cennego, a zarazem godnego. Więcej jeszcze: jak podpowiada nam pokrewne słowo „aksjomat” (axioma), idzie tu także o pewność i oczywistość.
Wartość wartości — Zbigniew Mikołejko, „Cóż po wartościach?”, Nowe Książki, 03.2021
Wydaje się, że tematem głównym tomu jest mięso. Mięso jako ciało zwierzęcia, mięso jako ciało człowieka, mięso jako pokarm, mięso jako przyczyna agresji i przemocy, mięso jako trup, zwłoki, ale także mięso odczuwające cierpienie (zwierzę) i mięso to cierpienie zadające (człowiek).
Między nami zwierzętami – Barbara Sadkowska, artPAPIER, 03.2021
Bohaterem audycji był Jorgos Seferis — grecki poeta, eseista, a także laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1963. Jego sylwetkę przybliżył nam prof. Michał Bzinkowski — znawca twórczości Seferisa, a także tłumacz jego poezji.
Róża losu. Eseje wybrane – Dorota Gacek, prowadząca audycję „Strefa literatury” w Radiowej Dwójce, 03.2021
W „A jednak” Ludwik Janion z wielką pieczołowitością uchwytuje rozmyte, ledwo dostrzegalne drobiny rzeczywistości, które w jego wierszach okazują się tym, co najdobitniej o niej świadczy. W porządku tego tomu nieważne jest źródło mądrości, na którą zawsze liryczne „ja” jest zorientowane, ale jej głębia i niemożność zobojętnienia na jej oświecającą moc. W poetycki świat Janiona wdziera się antymateria w znaczeniu siły przeciwnej pozytywnym aspektom naoczności (bytom i materii), która mimo wszystko jawi się jako czynnik potrzebny z tego względu, że zapobiega rytualizacji doświadczenia i wytycza ścieżki do duchowej mądrości. Historia liryczne „ja” A jednak nauczyła bowiem, by zachować możliwie największą czujność na wszelkie semantyczno-symboliczne przesunięcia. Choć poeta nie przedstawia ideologicznej strony zjawisk przez siebie poetycko tematyzowanych, to bardzo wyczuwalna w przestrzeniach międzywersowych jest świadomość dziejowego (i tym samym etycznego) przesilenia, jakie dokonało się w ubiegłym wieku.
A jednak – Przemysław Koniuszy, SzelestKartek.pl, 03.2021
Gospodarz programu TVP Kultura rozmawia z zaproszonymi gośćmi o najważniejszych tematach kulturalnych i społecznych, a także prezentuje swoje rekomendacje filmów, książek, płyt i koncertów. Jakub Moroz wspomina o trzecim, zaktualizowanym wydaniu pierwszej polskiej monografii poświęconej Glennowi Gouldowi. (50:40)
Glenn Gould czyli sztuka fugi – Jakub Moroz, redaktor „Sądów, Przesądów”, 03.2021
Nowa książka z serii „Portrety kobiet”, wydawnictwa słowo/obraz terytoria, to książka o niecodziennym formacie. Biografia miesza się tu z autobiografią, a osobiste listy artystki przeplatają się z listami adresowymi w jej kierunku. Dzięki temu możemy poznać Marię Jaremę z wielu perspektyw. Jednak wybijającym się obrazem tej persony jest właśnie sztuka, która w mniemaniu samej artystki nie potrzebuje słów. Jej prace przeplatają się z tekstem, co wzmacnia poznanie tej silnej osobowości.
Maria Jarema: wymyślić sztukę na nowo – Damian Kwiatkowski, Magazyn Nisza, 03.2021
Luty 2021
Tym razem „Trójkowy chuligan literacki” Mateusz Matyszkowicz polecił słuchaczom książkę Alberta Camusa i Nicoli Chiaromontego „Korespondencja 1945–1959”. Lektura tych listów pogłębia i komplikuje sylwetki obu twórców. W ich dialogu odsłania się także coś, co można nazwać duchem epoki, w której formowała się tożsamość europejska drugiej połowy XX wieku.
Korespondencja 1945–1959 – Mateusz Matyszkowicz, prowadzący audycję „Trójkowy chuligan literacki”, 02.2021
- Uważam tę książkę za bardzo ważną, bo mówi o pisarzach, którzy całkowicie nie pasują do stereotypu literatury czeskiej jako lekkiej, łatwej i przyjemnej - mówił w Dwójce Andrzej Jagodziński, tłumacz oraz znawca literatury czeskiej i słowackiej.
Zachęcamy do posłuchania całej audycji!
Czescy ekspresjoniści – Dorota Gacek, prowadząca audycję „O wszystkim z kulturą” w Radiowej Dwójce, 01.2021