Jean-Pierre Vernant

(ur. 1914) 

Francuski historyk filozofii, członek francuskiego ruchu oporu, honorowy profesor Collège de France. Odegrał nadrzędną rolę w konstruowaniu projektu historycznej antropologii starożytnej Grecji. W Źródłach myśli greckiej (1962, przeł. J. Szacki, Warszawa 1969, wydanie drugie, rozszerzone: Gdańsk 1996) Vernant rozprawia się z mitem „greckiego cudu”, opisując genezę kultury starożytnej Grecji jako stopniowe zastępowanie dawnych kosmogonii abstrakcyjnymi i geometrycznymi zasadami symetrii i równowagi. Rozwój literatury i filozofii był w Grecji bezpośrednim następstwem uczynienia z języka instrumentu politycznego w tej nowej sytuację kulturowej, co pociągnęło za sobą rozwój badań nad językiem, myślą i retoryką. Kolejne prace Vernanta poszerzają antropologiczną wiedzę o starożytnej Grecji, w szczególności Les ruses de l’intelligence. La métis des Grecs (1974, wspólnie z Marcelem Detienne) przynoszą szczegółowe studia pojęcia rozumu, a L’individu, la mort, l’amour. Soi-même et l’autre en Grèce ancienne (1989) oraz Mit i religia w Grecji starożytnej (1990, przeł. K. Środa, Warszawa 1998) rozwijają pojęcie osoby w świecie przedchrześcijańskim, w którym nie dominowało jeszcze pojęcie świadomości siebie i grzechu, a status jednostki definiował się w sieci relacji do śmierci i miłości, bogów i rytuałów społecznych.