Dominikanie byli prekursorami budownictwa ceglanego w północnej Polsce – organizowali cegielnie i wznosili pierwsze murowane obiekty w Gdańsku, Elblągu czy Tczewie. Tym samym dzieje budowy założeń dominikańskich są istotne nie tylko z powodu samych zabytków. Dają wgląd w rozwój kultury materialnej miast – ich architektury i urbanistyki. Piotr Samól podjął się ustalenia architektonicznych dziejów kościołów dominikanów w Gdańsku, Chełmnie, Elblągu, Tczewie i Toruniu. Dzięki trwającym dekadę badaniom terenowym przedstawił wiele nowych faktów na temat powstania i przekształceń architektury badanych obiektów. Zebrany materiał i liczne autorskie ilustracje pozwoliły mu opisać fenomen kościołów, które są na trwałe wpisane w krajobraz kulturowy dawnego państwa zakonu krzyżackiego w Prusach.